Rozstępy w ciąży są powszechne i w żadnym wypadku nie stanowią objawu jakiejkolwiek choroby. Mimo to spędzają sen z powiek młodym matkom jako jeden z najczęściej występujących problemów estetycznych po ciąży. Z rozstępami trudno się pogodzić, warto więc poświęcić nieco uwagi temu, czym one naprawdę są, aby skutecznie z nimi walczyć.
Kiedy pojawiają się rozstępy w ciąży?
Rozstępy w ciąży mogą się pojawić w różnym czasie, choć zwykle ujawniają się one w trzecim trymestrze ciąży, czyli około 6. – 7. miesiąca. Naturalne, choć nie nieuniknione są rozstępy na brzuchu oraz rozstępy na powiększających się w czasie ciąży piersiach. Wynika to z właściwości skóry, która nie potrafi nadążyć za zbyt szybkimi zmianami masy ciała. Sieć włókien kolagenowych obecnych w skórze właściwej ulega w takim przypadku zerwaniu. Następstwem tego jest również uszkodzenie naskórka, ale to właśnie w skórze właściwej powstaje ubytek, który po procesie regeneracji staje się blizną.
A jak wyglądają rozstępy? Mają kształt pasm i charakterystyczne zabarwienie w zależności od fazy, w której się znajdują.
Faza zapalna | Początkowo rozstępy mają kolor czerwony lub różowy. Mogą być wypukłe i swędzące. |
Faza zanikowa (bliznowacenia) |
Po mniej więcej pół roku od powstania rozstępy zaczynają przebierać białosrebrzysty kolor. Stają się też lekko wklęsłe i pomarszczone. |
Rozstępy w ciąży – dlaczego się pojawiają?
Rozstępy w ciąży mają swoją przyczynę w działaniu hormonów, szybkim przyroście masy ciała, rozciąganiu się skóry, a także – co istotne – w niewłaściwej diecie. Sprzyja im młody wiek matki (poniżej 25. roku życia), otyłość przed ciążą oraz zwiększony przyrost masy ciała w ciąży – powyżej 15 kg. Wydatny wpływ na obecność rozstępów mają również uwarunkowania hormonalne i genetyczne. Skłonność do rozstępów można odziedziczyć, choć geny wcale nie muszą być decydującym czynnikiem.
Rozstępy na brzuchu w ciąży tworzą się wraz ze wzrostem rozmiaru płodu, ale też na skutek działania hormonów. Nadmiar kortyzolu w ciąży zakłóca pracę fibroblastów, więc produkowane przez nie włókna kolagenowe są bardziej kruche niż przed ciążą i mniej odporne na rozciąganie. Rozstępy na piersiach w ciąży powstają z takiej samej przyczyny, a jeśli ciężarna tyje zbyt szybko, to szpecące pasma pojawią się także w obrębie skóry pośladków i ud.
Jak uniknąć rozstępów w ciąży?
Czy rozstępów po ciąży da się w ogóle uniknąć? Wiedza na temat natury tych zmian może sporo podpowiedzieć, jak zapobiec rozstępom w ciąży.
Pielęgnacja ujędrniająca praktykowana przed ciążą i na samym jej początku jest bardzo ważna, ponieważ świeże uszkodzenia łatwiej jest niwelować, a sprężysta skóra skuteczniej opiera się negatywnym skutkom rozciągania. Stosowanie kremów kluczowe jest również w pierwszym etapie powstawania rozstępów – fazie zapalnej, ponieważ wtedy możliwa jest jeszcze odbudowa prawidłowych struktur kolagenu i elastyny. Ze starymi rozstępami nie poradzą sobie już żadne domowe sposoby – jedynym rozwiązaniem będą zabiegi.
W czasie ciąży trzeba też przestrzegać racjonalnych nawyków żywieniowych. Nie wolno stosować diet odchudzających, ale z drugiej strony nie zaleca się niekontrolowanego tycia. Warto zatem powściągać łakomstwo i zwracać baczną uwagę na to, co się je. W czasie ciąży przyszła matka tyje – to naturalne – ale przyrost wagi nie powinien wynosić za dużo.
Co na rozstępy w ciąży można stosować?
Aby zminimalizować ryzyko rozstępów w ciąży, używajmy tylko sprawdzonych kosmetyków do ciała. Należy dokładnie czytać składy, ponieważ nie wszystkie reklamowane produkty będą bezpieczne dla kobiet w ciąży. Mogą się w nich znajdować różne ryzykowne składniki. W razie wątpliwości warto poradzić się lekarza.
Dopuszczalne są kosmetyki naturalne, zawierające wyciągi z roślin takich, jak bluszcz, kasztanowiec, ruszczyk kolczasty, skrzyp czy arnika. Są to bardzo skuteczne składniki, pozytywnie wpływające na kondycję skóry. Dzięki nim staje się ona bardziej elastyczna, nawilżona i odporna na nadmierne rozciąganie.
Bluszcz oraz kilka innych wyciągów roślinnych, dających dobre wyniki w walce z rozstępami, można znaleźć w kremach na rozstępy Strialys i Lanimes. Kremy te nie zostały jednak przetestowane pod kątem stosowania w ciąży, dlatego ich używanie należy skonsultować z lekarzem.
Warto wprowadzić też regularne masaże. Pomocny okazuje się już zwykły masaż manualny, czyli wykonywanie kolistych ruchów na partiach ciała narażonych na rozstępy. Szczególnie wskazane są naprzemienne masaże pod prysznicem delikatnym – raz ciepłym, a raz zimnym strumieniem wody. Jeśli przyszła mama ma czas, może skorzystać z oferty salonów SPA. Skuteczny masaż może sobie sprawić nawet sama – istotne jest to, aby wykonywane ruchy były dość intensywne i miały charakter okrężny. W trakcie masażu nie wolno zapominać o nawilżeniu skóry olejkiem lub kremem.
Dieta przeciw rozstępom w ciąży
Jak powinna wyglądać dieta przeciw rozstępom w ciąży? Z pewnością powinna być urozmaicona, z uwagi na zdrowie kobiety ciężarnej oraz prawidłowy rozwój płodu. Bardzo istotne jest dostarczanie organizmowi odpowiedniej dawki cynku. Jest on mikroelementem, który zarówno dba o właściwy rozwój dziecka, jak również świetnie działa na skórę. Jego zdolność do zapobiegania rozstępom jest oczywista, ponieważ cynk bierze udział w syntezie kolagenu. Największe ilości cynku zawierają takie produkty, jak mięso, podroby, żółty ser, kasza gryczana, pestki dyni, orzechy i groch. Innym ważnym pierwiastkiem, którego nie może brakować w diecie, jest krzem. Właściwej jego dawki dostarczą płatki owsiane, warzywa korzeniowe, otręby, chleb razowy i fasola.
Jeśli nie ma przeciwwskazań lekarskich, kobietom w ciąży zaleca się regularną aktywność fizyczną. Ćwiczenia nie tylko usprawniają układ krwionośny i oddechowy, ale także uelastyczniają skórę. Należy wybierać ćwiczenia o umiarkowanej intensywności i wykonywać je przez co najmniej 150 minut tygodniowo.
Jak pokonać rozstępy po ciąży?
A co na rozstępy po ciąży, aby nie pozostały przykrą pamiątką po niej? Najlepszym rozwiązaniem będą zabiegi przeprowadzane w gabinetach kosmetycznych i medycyny estetycznej.
Szczególnie polecane są:
- peelingi chemiczne np. z użyciem kwasu glikolowego, który złuszcza zewnętrzną warstwę skóry oraz pobudza jej głębsze warstwy do odnowy włókien kolagenowych,
- metody laserowe, np. laser frakcyjny CO2. Laser działa w głębszych warstwach skóry, więc jego skuteczność należy ocenić wysoko. Powoduje podgrzanie i odparowanie nieprawidłowej tkanki (ablację) oraz przyczynia się do uruchomienia procesów naprawczych,
- mikrodermabrazja, polegająca na ścieraniu warstwy rogowej naskórka. W ten sposób pobudzona zostaje produkcja kolagenu, skóra zyskuje większą jędrność, a rozstępy stają się mniej widoczne,
- mezoterapia mikroigłowa, wykonywana za pomocą urządzeń Dermapen lub Mezopen. Poprzez liczne nakłuwanie skóry pulsującymi igiełkami stymuluje ją do intensywnej regeneracji. Umożliwia również wprowadzenie do głębszych warstw skóry substancji pobudzających wytwarzanie kolagenu.
Podsumowanie
Rozstępy w ciąży pojawić się nie muszą, ale ponieważ statystycznie dotyczą 90% kobiet, na wszelki wypadek warto zastosować się do podanych w artykule porad. Przeciw rozstępom w ciąży dość skutecznie działają regularne, codzienne masaże, kosmetyki o działaniu ujędrniającym i nawilżającym, jak również właściwa dieta. Z uwagi na genetykę nie mamy, rzecz jasna, gwarancji, że dzięki pielęgnacji i diecie skóra będzie wolna od rozstępów. Przestrzeganie powyższych zaleceń może jednak pomóc ograniczyć występowanie rozstępów oraz zmniejszyć ich widoczność, gdy już się pojawią.
Bibliografia:
1. Shah M.G, Maibach H.I.: Estrogen and skin. An overview. Am J Clin Dermatol 2001
2. Pisarski T., Skrzypczak J.: Zmiany ciążowe w organizmie kobiety. [w:] Położnictwo i ginekologia. T. Pisarski (red.). PZWL, Warszawa 2001
3. Błaszczyk-Kostanecka M.: Zmiany skórne w ciąży. [w:] Dermatologia w praktyce. M. Błaszczyk-Kostanecka, H. Wolska (red.). PZWL, Warszawa 2005
4. Skorupińska A, Sekuła N: Zmiany zachodzące w organizmie kobiet w ciąży. Kosmetologia estetyczna, 3, 2017, s.284-286
5. Martius G., Breckwoldt M., Pfleiderer A.: Ginekologia i położnictwo. Wyd. Med. Urban i Partner, Wrocław 1997