Atopowe zapalenie skóry (w skrócie AZS) to choroba skóry znana również jako wyprysk atopowy oraz egzema. Może mieć przebieg o różnej intensywności. Istnieje zarówno atopowe zapalenie skóry u dzieci, które pojawia się już w okresie niemowlęcym, jak i atopowe zapalenie skóry dorosłych. Słowo atopia oznacza genetyczną skłonność do występowania reakcji alergicznych pod wpływem działania alergenów. W jaki sposób dokładnie objawia się skóra atopowa, czyli co to jest atopowe zapalenie skóry? Czy znane są tego przyczyny? Jak leczyć wyprysk atopowy?
| Alergiczne zapalenie skóry – typy |
|
| Kontaktowe zapalenie skóry | Atopowe zapalenie skóry |
| swędzenie, | swędzące, czerwone grudki, |
| rumień, | rumień, |
| grudki z wysiękiem, | przeczosy. |
| pęcherze. | |
Atopowe zapalenie skóry – przyczyny choroby
W przypadku atopowego zapalenia skóry przyczyny mają różne podłoże. Mówi się przede wszystkim o czynnikach genetycznych. Ponadto o zaburzonej pracy układu autoimmunologicznego oraz zaburzonej strukturze naskórka. Kolejną grupę stanowią czynniki zewnętrzne: zanieczyszczenia, kurz, alergeny oraz psychologiczne, w tym stres i silne emocje.
W medycynie funkcjonuje zjawisko tzw. hipotezy nadmiernej higieny, w którym na skutek braku kontaktu z bakteriami dziecko nie wykształca prawidłowych funkcji układu odpornościowego. W wyniku tego mogą pojawić się różne choroby, w tym AZS – mówi Karina Pietrzela, kosmetolog Clinica Cosmetologica.
Atopowe zapalenie skóry – objawy choroby
W przypadku atopowego zapalenia skóry objawy mogą występować nawet bezpośrednio po narodzinach. Atopowe zapalenie skóry u niemowląt pojawia się przed ukończeniem 6. miesiąca życia. Jak wygląda atopowe zapalenie skóry? Cechą charakterystyczną są zmiany pod postacią grudek i zaczerwienienia. Rzadziej występuje wysięk. Egzema współistnieje także z przebarwieniami oraz miejscowymi przesuszeniami. Skóra również częściej pęka.
Pacjenci skarżą się także na dotkliwy świąd. Charakterystyczną lokalizacją są zgięcia łokci i kolan. Jeśli chodzi o AZS, choroba może mieć różne nasilenie.
Czasami występuje nieznaczny świąd, innym razem występuje tzw. lichenifikacją skóry (pogrubienie skóry od czynników drażniących). Możliwy jest także biały dermografizm, czyli pojawianie się na skórze białych śladów po zadrapaniu.
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt i dzieci - czym się charakteryzuje?
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt trwa mniej więcej od urodzenia i kończy się około 2. roku życia. Na dziecięcej skórze występują różnego rodzaju zmiany. Szczególnie charakterystyczny jest wygląd policzków, które świecą się i błyszczą. Skóra jest również wyraźnie zaczerwieniona i pojawiają się drobne grudki. Jeśli krosty na twarzy mają postać wysiękową, może dojść do kolejnego zakażenia bakteryjnego. Jeśli chodzi o atopowe zapalenie skóry zdjęcia zmian klinicznych potwierdzają, że zmiany lokalizują się przede wszystkim w okolicy policzków, czoła, nasady płatków usznych oraz owłosionej skóry głowy.
Egzema późnodziecięca pojawia się natomiast u starszych dzieci, w wieku od 3 do 11 lat. Starsze dzieci mogą już rozdrapywać rany, dlatego leczenie, jak i przebieg choroby jest bardziej uciążliwy. Wyprysk atopowy może także pojawiać się wraz z powiększaniem węzłów chłonnych. Postać dziecięca AZS często mija samoistnie
Atopowe zapalenie skóry twarzy
Atopowe zapalenie skóry twarzy najczęściej występuje u dzieci. Charakteryzuje się tym, że zmiany zlokalizowane są głównie na twarzy i objawiają się pod postacią rumienia, który składa się z czerwonych plam. Zmiany mają postać grudek, bąbli lub niewielkich ranek i sprawiają, że skóra jest bardzo podatna na zakażenia, bo zmiany mają tendencję do pękania.
Atopowe zapalenie skóry głowy
Odmianą AZS, które często dotyka dzieci jest atopowe zapalenie skóry głowy. Szacuje się, że cierpi na nie 15-30% dzieci i tylko 2-10% dorosłych.
Choroba obejmuje owłosioną skórę głowy, niekiedy również zgięcia stawowe: nadgarstki, łokcie, kolana i małżowiny uszne. Pod włosami pojawia się liszaj: żywoczerwone zmiany rumieniowo-grudkowe, który gdy są rozdrapywane, prowadzą do przeczosów – urazów, ubytków w skórze. Skóra nadmiernie grubieje, najmocniej na karku. Osłabieniu ulegają także włosy, które stają się suche i łamliwe, zaczynają wypadać. Wypadanie włosów powoduje cofnięcie się linii włosów na czole. Niekiedy AZS głowy powoduje także przerzedzenie linii brwi od zewnętrznej strony, tzw. objaw Hertogha.
Atopowe zapalenie skóry u dorosłych
AZS u dorosłych występuje rzadziej i zazwyczaj przebieg choroby jest łagodniejszy, niż u dzieci. Choroba objawia się liszajami na ciele i natrętnym świądem skory. Świąd utrudnia sen i normalne funkcjonowanie. Skóra jest bardzo sucha i nadwrażliwa, często łuszczy się. Po zadrapaniu na skórze powstają białe ślady tzw. dermografizm, zjawisko towarzyszące AZS. Leczenie skupia się wokół odkrycia i wyeliminowania czynnika alergizującego. Odmianą choroby jest także atopowe zapalenie skóry na dłoniach- typowe dla dorosłych i starszych dzieci.
Atopowe zapalenie skóry – leczenie domowe w przykładach
Jeśli chodzi o atopowe zapalenie skóry leczenie domowe uwzględnia proste metody, które można wykonać samodzielnie niewielkim nakładem pracy. W domowej pielęgnacji ważne są emolienty, które natłuszczają skórę i chronią przed jej ponownym przesuszaniem. Dzieje się tak, ponieważ pomagają magazynować wodę w tkankach skóry, chronią przed jej odparowywaniem. W pielęgnacji bardzo ważne jest również stosowanie kosmetyków, które zawierają składniki pochodzenia naturalnego. W zależności od rodzaju AZS, należy dopasować odpowiedni dla siebie zestaw.
Jeśli chodzi o atopowe zapalenie skóry dieta także ma wpływ na skórę. Pewna grupa produktów może nasilać objawy, podczas gdy inna je osłabia. Profilaktycznie należy także unikać długich i gorących kąpieli, które wysuszają skórę. Wspomagająco mogą działać natomiast krótkie i częste prysznice, mokre opatrunki, kąpiel w krochmalu. Dobre efekty przynosi także noszenie luźnej odzieży.
Atopowe zapalenie skóry – leczenie farmakologiczne
W przypadku atopowego zapalenia skóry leczenie jest konieczne. Zwykle stosuje się kurację farmakologiczną. Na początku miejscową, która polega na aplikowaniu na skórę maści, kremów i balsamów.
Wśród podstawowych leków wymienia się:
- glikokortykosteroidy (sterydy), które mają właściwości przeciwzapalne. Czas kuracji powinien ustalać lekarz i nie wolno go przedłużać. Konsekwencją długotrwałej kuracji mogą być między innymi rozstępy.
- inhibitory kalcyneuryny (takrolimus i pimekrolimus). Nie mają żadnych skutków ubocznych, ale są drogie.
- antybiotyki, wykorzystywane do odkażania. Nadmierne ich stosowanie może jednak powodować, że skóra się uodporni.
W przypadku gdy atopowa skóra jest oporna na leczenie miejscowe, pozostają leki doustne. Na atopowe zapalenie skóry leki ogólnoustrojowe wykazują działanie przeciwzapalne. Stosuje się: glikokortykoidy doustne, immunosupresanty, metotreksat i cyklosporynę. Przy chorobie, jaką jest atopowe zapalenie skóry u dorosłych włącza się również leki antyhistaminowe, które zmniejszają świąd. Dodatkowo można także wprowadzić fototerapię, która polega na naświetlaniu skóry za pomocą promieniowani ultrafioletowego. Fototerapia zmniejsza stany zapalne i świąd. Dopuszczalna jest u pacjentów powyżej 12 roku życia.
Atopowe zapalenie skóry. Dermokosmetyki Atopicin
W przypadku AZS warto postawić na specjalistyczną pielęgnację skóry. Wśród dermokosmetyków na AZS wyróżnia się kompleksowa seria Atopicin. To bogaty zestaw składający się z ośmiu produktów dedykowanych różnym obszarom ciała, na których najczęściej pojawia się AZS.
Znajdziemy w nim:
- szampon – myje łagodnie, nie narusza bariery wodno-lipidowej, nawilża, co łagodzi świąd i łuszczenie,
- balsam do mycia ciała – bez dodatku mydła, na bazie dostarczających witamin i minerałów, natłuszczających olei i maseł, oczyszcza, ale i ogranicza utratę wody, co chroni przed przesuszeniem,
- balsam natłuszczający do ciała – emolient skomponowany z 10 składników wzmacniających płaszcz hydrolipidowy, koi podrażnienie, stany zapalne i obrzęki, natłuszcza, ale nie obciąża skóry,
- krem na dzień – reguluje cykl złuszczania się naskórka oraz wspiera procesy regeneracyjne skóry, nawilża i natłuszcza, łagodzi świąd, stany zapalne, przesuszenie i łuszczenie się skóry,
- krem na noc – wycisza zmiany atopowe, otacza skórę filmem, który chroni przed nadmiernym, nocnym złuszczaniem się naskórka,
- krem pod oczy i na powieki – zabezpiecza skórę przed działaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych, chroni przed starzeniem, to także kompozycja na bazie emolientów,
- mazidło do suchej skóry – zmiękcza, wygładza i nawilża ekstremalnie przesuszoną skórę, otacza ją warstwą ochronną złożoną z 8 silnych emolientów, nie zawiera wody, ani sztucznych zapachów,
- olejek myjący do twarzy – hydrofilowy olejek, który w kontakcie z wodą emulguje, łatwo się spłukuje, nie pozostawia tłustego filmu i jest niezwykle delikatny, idealny do usuwania makijażu, warstwy sebum i zanieczyszczeń środowiskowych, eliminuje uczucie ściągnięcia.
Atopicin to dermokosmetyki, których składy zbudowane są z substancji pochodzenia naturalnego, które rzadziej uczulają i podrażniają skórę. Są dzięki temu niezwykle delikatne, będą więc odpowiednie dla osób ze skórą wrażliwą oraz z nasiloną atopią. To również zasługa tego, że dermokosmetykach Atopicin nie ma sztucznych zapachów, ani barwników. Zastosowano w nich ekologiczny konserwant zgodny z certyfikatem ECOCERT, a – za wyjątkiem myjącego szamponu i olejku do twarzy oraz mazidła – seria charakteryzuje się odczynem pH neutralnym dla skóry. Emolienty zastosowane w dermokosmetykach sprawiają, że cała seria rzeczywiście zwalcza problemy skóry z AZS, nie maskuje problemów, lecz realnie je redukuje.
Atopicin z tego względu cieszy się dużym uznaniem wśród chorujących na AZS:
Wybór naturalnych dermokosmetyków nie nastąpił od razu po usłyszeniu diagnozy. Długo stosowałam kosmetyki z drogerii. Teraz żałuję, że zwlekałam tak długo z odpowiednią pielęgnacją. Po wielu tygodniach widzę, że moja skóra świetnie reaguje i zmienia się. Wszystko za sprawą świetnych kosmetyków Atopicin – mówi pani Ilona z Wałbrzycha.
Podsumowując, AZS to choroba dermatologiczna, którą warto konsultować ze specjalistą. W jej leczeniu można stosować środki farmakologiczne, jak i domowe metody.
FAQ
1. Czego nie wolno jeść przy atopowym zapaleniu skóry?
Alergeny pokarmowe mogą zmieniać się w zależności od wieku. Niezależnie od wieku zawsze nabiał jest silnie zagrażającym produktem. Aby potwierdzić, jakie składniki odpowiadają za wywoływanie reakcji skórnych, potrzebne są zwykle testy. Jednocześnie warto zadbać o skórę od zewnątrz, stosując kosmetyki, które zawierają naturalne składniki aktywne. Takimi są np. dermokosmetyki Atopicin.
2. Czy AZS – choroba u niemowląt jest powiązane z nieprzewiewną odzieżą?
Niektóre materiały mogą intensyfikować objawy choroby. Odnosi się to przede wszystkim do materiałów sztucznych. Aby zminimalizować uciążliwy świąd, należy ubierać dziecko w przewiewne ubrania z naturalnych materiałów. Jeśli pozwala na to temperatura, dziecko można pozostawić wyłącznie w pieluszce. Skórę natomiast warto pielęgnować za pomocą kosmetyków, które zawierają naturalne składniki.
3. Czy atopowe zapalenie skóry zależy od genów?
Czynniki genetyczne uznawane są za główne przyczyny występowania atopowego zapalenia skóry. W związku z tym nasze działania nie mają wpływu na jego pojawienie się. Mamy natomiast znaczący udział w leczeniu i łagodzeniu objawów. Aby wspomóc skórę, warto stosować kosmetyki, które mają naturalne składniki aktywne dostosowane do potrzeb skóry.
4. Czy atopowe zapalenie skóry może nasilać proszek do prania?
Oprócz genów atopowe zapalenie skóry mogą wywoływać czynniki środowiskowe. Wiele zależy od indywidualnych predyspozycji, a także składu proszku. Niezależnie jednak od tego, czy powoduje on zmiany, warto wspierać skórę, stosując dermokosmetyki z naturalnymi składnikami aktywnymi.
Bibliografia
1. Machnica Ł. Znaczenie diety w atopowym zapaleniu skóry.https://www.mp.pl/alergologia/artykuly-przegladowe/ 123378,znaczenie-diety-w-atopowym-zapaleniu-skory (2018.10.09)
2. Weston WL, Howe W. Patient education: Atopic dermatitis (eczema) (Beyond the Basics) – UpToDate. Topic 7638 Version 22.0.
3. Weston WL, Howe W. Treatment of atopic dermatitis (eczema). UpToDate. Topic 1730 Version 65.0.
