Rodzaje blizn - jakie wyróżniamy?

Rodzaje blizn to szerokie zagadnienie, ponieważ blizny mogą mieć różne pochodzenie czy wygląd. Różnią się także czasem powstania – świeże blizny są zwykle czerwone i wypukłe, a w miarę dojrzewania ulegają spłaszczeniu i przybierają kolor wyraźnie jaśniejszy od skóry. Pojawienie się blizny jest następstwem uszkodzenia skóry właściwej i zastąpienia ją tkanką łączną włóknistą. W poniższym artykule omówimy poszczególne rodzaje blizn oraz odpowiemy na pytanie, czy istnieje jakiś skuteczny sposób na blizny, aby się ich pozbyć.

Rodzaje blizn – w zależności od pochodzenia

Biorąc pod uwagę przyczynę, z jakiej doszło do powstania rany – może być to uraz, operacja lub choroba – wyróżniamy takie rodzaje blizn, jak:

• Blizny po ospie – są niestety częstą pamiątką z okresu dziecięcego, zwłaszcza, jeśli dziecko nie jest w stanie opanować drapania i rozdrapuje powstałe w wyniku ospy zmiany skórne. Dlatego tak ważne jest w tym przypadku stosowanie preparatów łagodzących swędzenie, gdyż może to zapobiec powstawaniu niechcianych blizn.
• Blizna po cesarce – cesarskie cięcie to zabieg często konieczny, a czasem świadomie wybierany przez rodzące kobiety. Niestety pozostawia po sobie ślad w dolnej części brzucha, który może być widoczny np. po założeniu stroju kąpielowego. Blizna po cesarskim cięciu może więc stanowić wstydliwy defekt estetyczny.
• Blizny po oparzeniu – powstają po ekspozycji na wysokie temperatury lub po zetknięciu ze żrącymi substancjami, jeśli oparzenie było poważne – II lub III stopnia. Rany po takim incydencie goją się zwykle długo, nawet przez kilka miesięcy, a powstanie po nich blizn jest nieuniknione.
• Blizny na twarzy po trądziku – trądzik to częste schorzenie dermatologiczne, które jest problemem dotyczącym szczególnie młodych osób w okresie dojrzewania. Blizny potrądzikowe powstają głównie poprzez nieprawidłowe i zbyt mocne wyciskanie pryszczy, ale zależą też od typu trądziku i zaburzeń towarzyszących procesowi gojenia.
• Blizny pooperacyjne – pojawiają się po zabiegach związanych z ingerencją chirurgiczną. Czasami daje się zaplanować zabieg tak, aby blizny po cięciu znajdowały się w miejscach łatwych do ukrycia (np. pod bielizną) lub przebiegały w naturalnych bruzdach i fałdach skóry, nie zawsze jest to jednak możliwe.

Rodzaje blizn – w zależności od ich wyglądu

Nie wszystkie blizny goją się prawidłowo. Wówczas mówimy o tzw. bliznach patologicznych.

Wśród nich można wymienić następujące rodzaje blizn:

• Blizny zanikowe – nazywane są inaczej bliznami wklęsłymi, a do ich powstania dochodzi najczęściej wskutek przebycia ostrego trądziku lub ospy wietrznej. W przypadku tego rodzaju blizn obserwuje się widoczny ubytek tkanki na skórze w postaci wklęsłych miejsc, znacznie odróżniających się od pozostałej skóry chropowatą i niejednorodną strukturą.
• Blizny przerostowe – są czerwone, twarde, zgrubiałe i lekko wypukłe. Nie są jednak większe niż rana, z której powstały. Ryzyko ich utworzenia się jest większe, jeśli rana goi się długo i znajduje się w pobliżu uszu, obojczyków lub w górnej części pleców.
• Bliznowce (keloidy) – to rzadziej występujące rodzaje blizn o mocno wypukłym, wręcz guzowatym wyglądzie. Ich tworzenie się jest swego rodzaju cechą osobniczą, uwarunkowaną genetycznie skłonnością do nadmiernego wytwarzania kolagenu podczas powstawania blizn. Bliznowiec przekracza swoim rozmiarem granice rany i może rozrastać się w niekontrolowany sposób.

Co na blizny? Sposoby na wszystkie rodzaje blizn

Na szczęście obecnie dostępnych jest wiele pomocnych sposobów na blizny. Nawet jeśli nie usuną blizn całkowicie, to chociaż pozwolą na zmniejszenie ich rozmiarów i widoczności.

• Maści, kremy i żele na blizny – mają działanie zmiękczające i przeciwzapalne. Przyśpieszają regenerację tkanek oraz zapobiegają tworzeniu się blizn przerostowych. Polecane są na różne rodzaje blizn, np. po zabiegach operacyjnych, po oparzeniach, po trądziku. Skuteczność tych preparatów będzie większa, jeśli będą stosowane od razu po wygojeniu rany.
• Plastry silikonowe na blizny – ich zadaniem jest zapobieganie nieprawidłowemu bliznowaceniu ran. Normalizują produkcję kolagenu i sprawiają, że powstająca blizna jest płaska, elastyczna i miękka.
• Zabiegi na blizny – to najskuteczniejsze podejście do problemu, jakim są blizny. Obecnie salony medycyny estetycznej dysponują tak bogatą ofertą zabiegów, że poradzą sobie skutecznie właściwie z każdym rodzajem blizn. W wielu przypadkach blizny udaje się tak zredukować, że praktycznie nie pozostaje po nich widoczny ślad. Zabiegi niejako zmuszają skórę do przebudowy, co stopniowo przywraca jej prawidłową strukturę. Najlepsze efekty dają terapie łączone, w których wykorzystuje się różne techniki. Laserowe usuwanie blizn to dobra opcja m.in na blizny wklęsłe, które niezwykle trudno jest usunąć innymi metodami – jak np. kremy czy też maści dostępne w aptekach.
• Leczenie chirurgiczne – czasem zasadne jest wycięcie blizny, aby w jej miejsce powstała nowa, estetyczniej wyglądająca i nie sprawiająca dyskomfortu. W przypadku blizn przerostowych i bliznowców istnieje niestety dość wysokie ryzyko nawrotu zmiany.
• Iniekcje kortykosteroidami – stosuje się je w celu leczenia blizn przerostowych i bliznowców. Powodują, że te rodzaje blizn ulegają zmiękczeniu oraz spłaszczeniu. Kortykosteroidy są wstrzykiwane bezpośrednio w miejsce problemu. Ich podawanie powtarza się co 4-6 tygodni, aż do osiągnięcia satysfakcjonującego efektu.

Podsumowanie

Niezależnie od tego, z jakim rodzajem blizny mamy do czynienia, z pewnością są to zmiany niemile widziane na naszej skórze. Istnieje jednak wiele skutecznych metod, które są pomocne w ich zwalczaniu i w dobie obecnego postępu, nie ma właściwie blizn, których nie dałoby się usunąć lub zredukować. Maści, żele i kremy są dobrą opcją, jeśli zmiany są niewielkie i nie minęło wiele czasu od ich powstania. Zabiegi oferowane przez medycynę estetyczną sprawdzą się natomiast w bardziej poważnych i starych bliznach, jak te powstające po trądziku, czy też blizny po zabiegach operacyjnych. Ważne, aby mieć świadomość, że aktualnie blizny nie muszą zostać szpecącą pamiątką na całe życie i przy doborze odpowiedniej metody, można poprawić ich wygląd.

Bibliografia:

1. Dasgeb B., Phollips T.J., What are scars? 2006
2. Wołosik K., Knaś M., Wacewicz K., Dmuchowska P., Skuteczność terapii skojarzonej w redukcji blizn potrądzikowych – opis przypadków, 2013
3. Murray J.C., Keloids and hypertrophic scars, 1994
4. Nouri K., Vidulich K., Rivas M.P., Lasers for scars: a review, 2006
5. Slemp A.E., Kirschner R.E., Keloids and scars: a review of keloids and scars, their pathogenesis, risk factors, and management, 2006