Plamy na twarzy – co oznaczają?

Plamy na twarzy zwykle nie wyglądają estetycznie. Mogą też niepokoić, jeśli nie wiemy, co za nimi stoi i jeśli szybko nie znikają. O czym może świadczyć pojawienie się plam na skórze oraz jak się ich pozbyć? W poniższym artykule szeroko omówimy ten temat.

Plamy na twarzy – skąd się biorą?

Plamy na twarzy to zmiany leżące w płaszczyźnie skóry, różniące się od niej zabarwieniem. Na podstawie koloru plam wyróżniamy ich trzy podstawowe rodzaje. Każdy z nich może oznaczać co innego – w tabeli skrótowo przedstawiliśmy najistotniejsze informacje.

Czerwone plamy na twarzy – przyczyny

Czerwone plamy na twarzy pojawiają się z wielu powodów. Mogą wystąpić podczas jedzenia gorących lub ostrych potraw, po wejściu z zimnego dworu do ciepłego pomieszczenia lub w reakcji na stresującą sytuacje. Takie zjawiska są zupełnie normalne i po krótkim czasie przemijają. Zdarza się jednak, że za czerwonymi plamami stoją różne problemy z cerą czy choroby, dlatego warto się im przyjrzeć dokładniej.

Czerwone plamy na twarzy dziecka – o czym mogą świadczyć?

Czerwone plamy na twarzy dziecka nie muszą oznaczać nic groźnego. Mogą to być po prostu pękające naczynka, które prześwitują przez delikatną skórę dziecka. Powszechną przypadłością u najmłodszych są też wysypki, które ustępują po kilku dniach. Jeśli natomiast wysypce towarzyszy gorączka, trudności w oddychaniu czy ogólnie złe samopoczucie, należy zabrać dziecko do lekarza, ponieważ objawy mogą oznaczać chorobę zakaźną, np. ospę wietrzną.

Z kolei czerwone swędzące plamy na twarzy u dzieci mogą wskazywać na choroby alergiczne, na przykład atopowe zapalenie skóry. AZS z reguły ma początek we wczesnym dzieciństwie. U chorych, oprócz świądu i zaczerwienia skóry stwierdza się również jej nadmierną suchość, prowadzącą nierzadko do zliszajowacenia i pękania.

Innymi powszechnymi chorobami dermatologicznymi, w których występują czerwone plamki na twarzy, są łuszczyca i łojotokowe zapalenie skóry. Choroby te mają ze sobą wiele cech wspólnych, jak również mogą przypominać AZS. Dlatego postawieniem diagnozy powinien zająć się dermatolog.

Czerwone suche plamy na twarzy u dorosłych – czym mogą być spowodowane?

Suche czerwone plamy na twarzy u dorosłych to często skutek posiadania cery naczynkowej, reaktywnej, alergicznej lub suchej. Przy nieodpowiedniej pielęgnacji – lub jej braku – łatwo o podrażnienia i zniszczenie bariery hydrolipidowej, co będzie tylko zaogniało problemy z cerą. Ważne więc, by dobrze dobierać kosmetyki.

Pierwszym krokiem do poprawy stanu cery będzie zawsze odbudowa bariery hydrolipidowej za pomocą kosmetyków nawilżających. Na suche plamy na twarzy warto stosować kremy, które mają w składzie kwas hialuronowy, ceramidy, mocznik, witaminę E, naturalne oleje. Po przywróceniu skórze nawodnienia, możliwe będzie dokładniejsze rozpoznanie jej typu i dopasowanie pielęgnacji pod tym kątem. Na przykład przy cerze naczynkowej warto szukać kosmetyków zawierających takie składniki, jak kwas azelainowy, kwas laktobionowy, kasztanowiec, ruszczyk.

Przemijający lub przewlekły rumień, obejmujący środkową część twarzy i policzki, może wskazywać na trądzik różowaty. Początkowo objawy dolegliwości są mało charakterystyczne, ale z czasem dochodzą inne, na przykład widoczne teleangiektazje i zmiany w postaci grudek i krostek, które mogą piec i boleć.

Trądzik różowaty wymaga konsultacji z dermatologiem, odpowiedniej pielęgnacji oraz w zaawansowanych przypadkach leczenia specjalistycznego. Zaleca się również rezygnację z wszelkich produktów, które będą nasilały objawy: np. alkoholu, ostrych i gorących potraw, powodujących rozszerzenie się naczyń krwionośnych.

Uczulenie na twarzy – czerwone plamy jako jeden z objawów

Za czerwone swędzące plamy na twarzy nierzadko odpowiada reakcja alergiczna na jakiś składnik kosmetyku. W takim przypadku po odstawieniu problematycznego produktu zaczerwienienie dość szybko mija. Również alergia pokarmowa może doprowadzić do wystąpienia czerwonych plam. Konieczna będzie wtedy eliminacja określonych produktów spożywczych.

Brązowe plamy na twarzy – przyczyny

Brązowe plamy na twarzy to najczęściej efekt nadmiernej produkcji melaniny – barwnika nadającego skórze kolor.

Do wzmożonej syntezy tego barwnika może dojść na skutek różnych przyczyn. Można tu wymienić:

• przyczyny zewnętrzne – zbyt częsta i długa ekspozycja na słońce, stany zapalne skóry, związane z trądzikiem, łuszczycą czy oparzeniem,
• przyczyny wewnętrzne – czynniki genetyczne, czynniki hormonalne (przede wszystkim związane z ciążą oraz menopauzą), choroby tarczycy, wątroby, nadnerczy oraz jajników.

Przebarwienia są częściej spotykane u kobiet. Powstają nie tylko na skórze twarzy, ale również na innych odsłoniętych częściach ciała, na przykład na dekolcie oraz ramionach. Częstość występowania przebarwień na skórze wzrasta wraz z wiekiem. U osób po 50. roku życia mogą pojawić się tzw. plamy wątrobowe na twarzy, dłoniach, ramionach i stopach. Zmiany te, zwane także plamami starczymi, nie są groźne i wbrew pozorom nie mają nic wspólnego z wątrobą.

Ciemne plamy na twarzy obserwowane są u wielu kobiet w ciąży. Mechanizm powstawania tego rodzaju zmian jest ściśle związany ze zmianami hormonalnymi, jakie zachodzą w organizmie ciężarnej. Pod wpływem zwiększonej ilości estrogenów część komórek barwnikowych produkujących melaninę pracuje dużo intensywniej, powodując charakterystyczne plamy na twarzy w ciąży, zwane też ostudą lub melasmą.

Jak zwalczyć brązowe plamy na twarzy?

Powierzchownie położonych w skórze przebarwień można pozbyć się za pomocą kremów rozjaśniających. Warto szukać w nich takich składników, jak witamina C, kwas glikolowy, azeloglicyna, ekstrakt z lukrecji. W przypadku trudniejszych, głębiej zlokalizowanych przebarwień, lepiej sprawdzą się zabiegi w gabinecie kosmetycznym: peelingi chemiczne, mezoterapia mikroigłowa czy metody laserowe.

Należy pamiętać, że usuwanie przebarwień nie jest proste i wymaga czasu. Dobrze byłoby więc im zapobiegać. W tym celu należy zadbać o skuteczną ochronę przeciwsłoneczną. Obejmuje ona zarówno ograniczenie ekspozycji na promieniowanie słoneczne, jak i stosowanie kremów z filtrami chroniącymi przed UVB i UVA.

Białe plamy na twarzy – przyczyny

Białe plamy na twarzy są objawem hipopigmentacji skóry – jej odbarwienia, którego przyczyną są zaburzenia w obrębie produkcji i rozmieszczenia barwnika melaniny. Przy niedostatecznej syntezie melaniny lub jej braku, dochodzi do powstawania jasnych plam na skórze.

Najczęściej są one wynikiem chorób skóry, na przykład:

• łupieżu pstrego – jest to dolegliwość wywoływana przez grzyby z rodzaju Malassezia. Objawia się plamami na skórze, które są umiejscowione przede wszystkim na ciele: plecach, brzuchu, dekolcie, karku, szyi, ale mogą również objąć twarz. Plamy z reguły mają kolor jasnobrązowy, jednak charakterystyczne jest to, że pod wpływem słońca przybierają barwę białą,
• bielactwa nabytego – to choroba o podłożu autoimmunologicznym, która objawia się występowaniem mlecznobiałych, wyraźnie odgraniczonych od reszty skóry i symetrycznych plam. Plamy pojawiają się głównie na twarzy, szyi i dłoniach, mogą mieć różne rozmiary i mogą się powiększać,
• łupieżu białego – choroba ta występuje najczęściej u dzieci, bardzo rzadko dotyczy dorosłych. Cechuje się obecnością kilku lub kilkunastu wyraźnie odgraniczonych białych plam. Przyczyny tej przypadłości nie są jeszcze dokładnie poznane, ale podejrzewa się, że atopowe zapalenie skóry sprzyja jej rozwojowi.

Ważne, aby pokazać plamy dermatologowi, który odpowiednio je zdiagnozuje i w razie potrzeby zaleci leczenie.

Poza przyczynami chorobowymi, białe plamy mogą być spowodowane:

• środkami chemicznymi – osoby, które z racji wykonywanego zawodu mają kontakt z substancjami chemicznymi takimi, jak np. hydrochinon są narażone na powstanie odbarwień,
• niektórymi lekami – na przykład kortykosteroidami, stosowanymi miejscowo.

Podsumowanie

Plamy na twarzy są najczęściej skutkiem zaburzeń czynności komórek, odpowiedzialnych za wytwarzanie melaniny, ale nie tylko. Kiedy pojawią się na skórze, najlepiej udać się do dermatologa, gdyż samodzielne próby leczenia mogą przynieść niepożądane skutki i dodatkowo zaognić problem.

---

Bibliografia

1. Wludyka B., Plamy i plamki – przebarwienia skóry, 2012
2. Rokowska-Waluch A., Kałużyńska K., Chojnicki M., Pawalczyk M., Wpływ zmian hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety na stan skóry, 2009
3. Rassner G., Steiner U., Dermatologia, podręcznik i atlas, 2002
4. Błaszczyk-Kostanecka M., Wolska H., Dermatologia w praktyce, 2005
5. Peters I.B., Kosmetyka, 2002