Łuszczyca – co to za choroba?

Łuszczyca jest przewlekłą chorobą skóry, niestety wciąż jeszcze nieuleczalną. Szacuje się, że cierpi na nią od 2 do 4 % populacji. Atakuje głównie ludzi w przedziale wiekowym od 10 do 40 lat. Nie oznacza to jednak, że nie muszą się jej obawiać osoby powyżej 40 roku życia, ponieważ łuszczyca może się pojawić w każdym wieku. W tym artykule skoncentrujemy się na przyczynach łuszczycy i omówimy jej rodzaje, wspomnimy także o dostępnych metodach leczenia tego schorzenia.

Łuszczyca – przyczyny zachorowania

Łuszczyca – ma bardzo złożone podłoże, nie do końca jeszcze poznane. Wśród podstawowych przyczyn tej choroby wymienia się uwarunkowania genetyczne i immunologiczne. Dlaczego jednak, mimo genetycznej podatności na łuszczycę, jedne osoby na nią chorują, a inne nie? Odpowiedź na to pytanie może tkwić w naszym środowisku i w nas samych.

Do zachorowania na łuszczycę usposabiają przebyte choroby zakaźne, na przykład angina, ospa wietrzna, grypa, zapalenie jajników, nerek oraz pęcherza. Z tego punktu widzenia niebezpieczne są także przewlekłe stany zapalne zębów, zatok i migdałków

Wśród czynników wywołujących łuszczycę wymienia się również pewne leki. Przyjmowanie beta-blokerów stosowanych w chorobach serca lub przy nadciśnieniu, to jedna z możliwych przyczyn wystąpienia łuszczycy u osób w starszym wieku. Istotnym czynnikiem, bardzo ryzykownym, jest prowadzenie niezdrowego stylu życia: codzienne życie w stresie, dieta prowadząca do otyłości, stosowanie używek – np. palenie papierosów. Zaburzona aktywność hormonów to kolejna potencjalna i bezpośrednia przyczyna pojawienia się objawów łuszczycy.

Czy łuszczycą można się zarazić? Odpowiedź brzmi – nie. U podłoża choroby znajduje się prawdopodobnie genetyka, co w połączeniu ze źle dobranym trybem życia może się stać początkiem łuszczycowej drogi przez mękę. Nie jest to jednak pocieszeniem dla chorego, który musi często znosić dystans ze strony innych ludzi. Tymczasem stan psychiczny chorego wpływa na przebieg choroby i na skutek negatywnych reakcji otoczenia wygląd skóry może się jeszcze pogorszyć – mówi Karina Pietrzela, kosmetolog Clinica Cosmetologica

Jak wygląda łuszczyca? Najczęstsze objawy

Łuszczyca może mieć różne odmiany, ale najczęściej spotykana jest łuszczyca pospolita, zwana też zwyczajną lub plackowatą. Jej obraz kliniczny jest bardzo charakterystyczny i łatwy do zdiagnozowania.

Zmiany występują przede wszystkim na łokciach, kolanach, w okolicy krzyżowej, a także na pośladkach, rękach, paznokciach, stopach i na owłosionej skórze głowy

Na skórze chorego pojawiają się najpierw czerwonobrunatne, płaskie grudki o okrągławym lub owalnym kształcie. Klasyczne zmiany łuszczycowe mają jednak srebrny lub srebrzystoszary kolor i zwykle łuskowatą strukturę. Skóra w ich obrębie ulega bowiem pogrubieniu w wyniku niekontrolowanego gromadzenia się warstwy rogowej naskórka, który złuszcza się nieprawidłowo – czyli zbyt szybko. Blaszki łuszczycowe mają tendencję do powiększania się i zajmowania coraz większej powierzchni skóry, która ulega stanowi zapalnemu.

Warto pamiętać, że skóra osoby z łuszczycą musi być traktowana z najwyższą troską. Nawet zwykłe zadrapanie zdrowego miejsca może stać się powodem powstania w tym obszarze zmian łuszczycowych w przeciągu następnych 8 do 14 dni

Jest to tzw. objaw Koebnera. Po mechanicznym zdjęciu łuski ukazują się kropelki krwi. Nie w każdej jednak odmianie łuszczycy mamy do czynienia z łuskami.

Łuszczyca u dzieci – czym się odznacza i jak ją rozpoznać?

U około 30 % chorych pierwsze objawy łuszczycy pojawiają się już w 1 lub 2 dekadzie życia. Łuszczyca u dzieci może przysporzyć podwójnych problemów, ponieważ mogą one gorzej znosić nie tylko przykre komentarze rówieśników, ale także uporczywe swędzenie skóry, pojawiające się nawet w miejscach nieobjętych zmianami. Ciężej jest im z reguły powstrzymać się od drapania, które w przypadku łuszczycy jest niebezpieczne, ponieważ prowadzi do nowych wykwitów

Kiedy można podejrzewać łuszczycę u dziecka? Przy pierwszym rzucie choroby na skórze dziecka pojawia się najpierw mała różowa plamka, wyraźnie odgraniczona od zdrowej skóry

Warto regularnie oglądać owłosioną skórę głowy dziecka, bo taka zmiana może się pojawić także tutaj. Zmiany skórne u dzieci mogą się nieco różnić od tych u dorosłych, przede wszystkim mniej jest łuski, są też cieńsze i bardziej miękkie. Łuszczyca u niemowlaka jest trudniejsza do rozpoznania, ponieważ nie występuje w niej typowa dla tej choroby łuska.

Jakie rodzaje łuszczycy znamy?

Łuszczyca ma tak naprawdę wiele oblicz. Zdarza się, że różne jej rodzaje występują jednocześnie, inne zaś przytrafiają się rzadko, jednak mogą mieć ciężki przebieg. Warto wspomnieć trochę więcej na ich temat.

Łuszczyca głowy

Omówionej już wcześniej łuszczycy zwyczajnej (dotyczy ok. 90% przypadków) towarzyszy zazwyczaj łuszczyca głowy. Wśród jej objawów wymienia się łuszczenie naskórka, swędzenie, suchość skóry głowy, a także obecność na niej srebrzystych, łuskowatych, zaczerwienionych i wybrzuszonych plam. Drapanie się sprzyja zaognieniu zmian, pojawianiu się kolejnych ognisk łuszczycy, a nawet wypadaniu włosów.

Łuszczyca paznokci

Schorzenie to powoduje pogrubienie oraz osłabienie płytek paznokciowych. Paznokcie zmieniają kolor na żółtawy, rozdwajają się i łamią. Na płytce pojawiają się liczne punktowe wgłębienia (tzw. paznokcie naparstkowe). Odróżnienie łuszczycy od grzybicy paznokci może nie być proste, a do rozstrzygnięcia problemu może być konieczne przeprowadzenie badania mikologicznego. Łuszczyca paznokci dotyczy ok. 25% chorych i najczęściej występuje w łuszczycy stawowej. Ta bardzo inwazyjna choroba atakuje także stawy, więc niepokój powinny budzić bóle przypominające dolegliwości reumatyczne oraz podwyższająca się gorączka.

Sprawdź czy warto używać szamponu dziegciowego

Łuszczyca stawowa

Inaczej łuszczycowe zapalenie stawów. Choroba jest często mylona z zapaleniem stawów kręgosłupa, reaktywnym zapaleniem stawów lub reumatoidalnym zapaleniem stawów. Jest uznawana za efekt autoagresji organizmu, a szczególnie są nią zagrożone osoby z antygenem HLA-B27. Charakterystycznym objawem łuszczycowego zapalenia stawów są zmiany pojawiające się w stawach międzypaliczkowych dalszych, czyli blisko paznokci rąk lub stóp. Wokół tych zmian tworzą się kostne narośla, nie ma to jednak nic wspólnego z reumatyzmem. ŁZS rozwija się przede wszystkim w stawach obwodowych, ale może objąć także kręgosłup oraz stawy krzyżowo-biodrowe. Choroba ta nie oszczędza również ścięgien, kaletek maziowych i tkanek wokół stawów. Powoduje opuchliznę i zaczerwienienie palców oraz podwyższoną w tych miejscach temperaturę ciała. W najcięższych przypadkach może doprowadzić nawet do kalectwa.

Łuszczyca kropelkowata

We wczesnych latach życia może się ujawnić łuszczyca kropelkowata, zwana także drobnogrudkową. To postać choroby, w której skóra jest gęsto pokryta maleńkimi, swędzącymi grudkami barwy łososiowej. Mogą się na nich pojawić łuski, aczkolwiek ich nasilenie może być różne. Zmiany zajmują głównie tułów, kończyny, czubek głowy. Do wystąpienia łuszczycy kropelkowatej dochodzi zazwyczaj po 2-3 tygodniach od infekcji paciorkowcowej.

Łuszczyca odwrócona

Jej objawy pojawiają się głównie w okolicach pachwin i narządów płciowych, w okolicy pępka, pomiędzy pośladkami oraz w pobliżu piersi. W tej odmianie choroby nie występują srebrne łuski, ciało jest natomiast pokryte czerwonymi ogniskami zapalnymi o gładkiej i błyszczącej powierzchni. Towarzyszy temu dokuczliwe swędzenie, a nawet ból. Łuszczycy odwróconej może towarzyszyć łuszczyca paznokci, i stawów, co znacznie zwiększa cierpienie chorego.

Łuszczyca krostkowa

Jedną z najcięższych odmian jest łuszczyca krostkowa, w której na skórze pojawiają liczne krosty na rumieniowym, zapalnym podłożu. Krosty zawierają czasami niezakaźną ropę i mogą się ze sobą zlewać, zajmując dużą powierzchnię skóry. Zmiany umiejscawiają się zwykle na podeszwach stóp oraz na palcach dłoni i stóp.

Łuszczyca krostkowa ma także rzadką, ale niezwykle groźną postać uogólnioną, rozwijającą się zwykle u dorosłych

W ciągu kilku, kilkunastu godzin dochodzi do wysiewu ropnych krost na całym ciele, którym towarzyszy objaw Nikolskiego: potarcie naskórka powoduje jego spełzanie. Chory ma wysoką gorączkę i jest w złym stanie ogólnym, dlatego wymagana jest hospitalizacja. Powikłania w tej odmianie choroby mogą doprowadzić do amyloidozy nerek, a nawet do śmierci.

Łuszczyca – jak leczyć?

Leczenie łuszczycy rozpoczyna się zwykle od kuracji miejscowych. Chore miejsca są smarowane maściami i kremami z cygnolina, kortykosteroidami lub pochodnymi witaminy D, ale najpierw trzeba usunąć łuski, aby zwiększyć skuteczność tych preparatów. W tym celu lekarze ordynują chorym preparaty złuszczające z kwasem salicylowym, mocznikiem, solanką i siarką. Skuteczne bywają też tradycyjne maści, do których należy między innymi maść dziegciowa. Leki stosowane zewnętrznie mogą jednak okazać się mało skuteczne, a wtedy chory otrzymuje lekarstwa doustne. W umiarkowanych i ciężkich postaciach łuszczycy bardzo dobre efekty przynosi leczenie biologiczne, jest jednak bardzo kosztowne. Do najczęściej zapisywanych zabiegów wspomagających leczenie łuszczycy należą fototerapia i fotochemioterapia. Fototerapia charakteryzuje się dużą skutecznością i polega na naświetlaniu skóry promieniami UVA, po wcześniejszym przyjmowaniu preparatów światłouczulających. Chory musi przejść około 20 takich zabiegów 2–3 razy w tygodniu.

Łuszczyca – domowe sposoby również mogą pomóc

Warto spróbować wspomóc leczenie łuszczycy różnymi sposobami, które są dostępne w warunkach domowych. Duże znaczenie ma nasz styl życia, ponieważ łuszczyca ujawnia się i zaostrza pod wpływem spożywania niektórych pokarmów, a także przewlekłego stresu. Właściwe nawyki powinny wydłużyć okresy między rzutami choroby, więc właśnie w czasie remisji można sobie pomóc najskuteczniej. Powinno się unikać tłustego mięsa, wędlin, podrobów, surowych jabłek, czarnej porzeczki, czekolady, kawy, kakao, miodu oraz warzyw strączkowych i ostrych przypraw. Warto włączyć do swojej diety ryby morskie, owoce morza, cytrusy i ciemne winogrona, a także pietruszkę, sałatę, marchew i czosnek. Można się również posiłkować suplementami diety, np. tranem, olejem z wiesiołka, kwasami tłuszczowymi omega-3 oraz witaminą D.

W łuszczycy kluczowe znaczenie ma zachowanie odpowiedniej higieny ciała. Chory musi rygorystycznie dbać o skórę, zapewniając jest stałe nawilżenie

Podczas mycia nie powinno się używać tradycyjnych mydeł. Lepsze będą preparaty pozbawione sztucznych barwników oraz substancji zapachowych. Skórze z łuszczycą służą kąpiele z dodatkiem soli z Morza Martwego lub soli Epsom. Natychmiast po kąpieli trzeba użyć kosmetyków nawilżających i natłuszczających, czyli emolientów. Ponadto chorzy muszą unikać podrażnień i uszkodzeń skóry, powinni więc wybierać ubrania wykonane z materiałów miękkich i delikatnych, co wyklucza naturalną wełnę oraz surowy len.

Specjalistyczne dermokosmetyki na łuszczycę Psorisel. Ulga dla skóry głowy!

Na rynku kosmetycznym można znaleźć dobre preparaty, które ułatwiają codzienne funkcjonowanie z łuszczycą. Jeśli problem związany jest ze skórą głowy, warto zainteresować się dermokosmetykami z serii Psorisel. To trzy intensywnie działające preparaty, oparte na składnikach pochodzenia naturalnego. Mają bogate, odżywcze i nawilżające składy i świetnie łagodzą problemy wiążące się z łuszczycą.

Przez wygląd mojej skóry głowy długo chodziłam w chuście. Wydawało mi się, że nic mi już nie pomoże i pozostaje tylko czekać, aż samo przejdzie. Gdy od przyjaciółki w prezencie dostałam dermokosmetyki Psorisel, za bardzo nie wierzyłam, że zadziałają. Mimo to wypróbowałam je i absolutnie nie żałuję! Dzisiaj pierwszy raz wyszłam z domu bez chusty – pisze pani Agnieszka z Warszawy

W składzie szamponu na łuszczycę Psorisel można znaleźć dziegieć brzozowy, ekstrakty z wierzbówki kiprzycy i wierzby białej. Produkt delikatnie oczyszcza skórę głowy z nawarstwionego naskórka i hamuje rozwój szkodliwych bakterii i grzybów. Zwalcza też uczucie swędzenia. Emulsja na noc z tej samej serii to połączenie naturalnych olei i maseł (olej z czarnuszki, masło shea) oraz składników nawilżających (mocznik, alantoina). Ma silne działanie kojące, przeciwzapalne i nawilżające. Z kolei płyn, który rekomenduje się stosować zamiennie z emulsją, swoje działanie opiera na takich składnikach, jak kwas salicylowy, kwas mlekowy, olej konopny, sól Epsom. Pomaga uregulować łuszczenie, natłuszcza i zmiękcza warstwę rogową naskórka.

Dermokosmetyki Psorisel mogę polecić wszystkim. Miałem strasznie swędzącą skorupę na głowie. Wiecznie sypiące się łuski wspominam jak jakiś koszmar. Obecnie problem zlikwidowany, właśnie dzięki tym kosmetykom – pisze pan Adam z Białegostoku

Podsumowanie

Z dotychczasowych badań medycznych wynika, że nie można pozbyć się łuszczycy raz na zawsze. Przekroczenie 40. roku życia również przed nią nie chroni. Pojawiają się jednak nowe, budzące nadzieję leki i terapie. Wzrasta także świadomość pacjenta, który łatwo może zdobyć wiedzę na temat sposobów mogących poprawić komfort jego codziennego życia. Jak wiadomo, styl życia i charakter pielęgnacji może nasilać lub łagodzić objawy łuszczycy, więc dzięki podjętym zmianom możliwe jest osiągnięcie pozytywnych rezultatów.

FAQ

1. Co to jest łuszczyca i jak sobie z nią radzić?

Łuszczyca to choroba skóry o podłożu autoimmunologicznym, w której dochodzi do nadmiernego łuszczenia naskórka i powstawania charakterystycznych zmian, głównie w obrębie kolan, łokci i owłosionej skóry głowy. Sposób na całkowite wyleczenie łuszczycy nie istnieje, jednak chorzy mogą radzić sobie z jej objawami, lecząc się u dermatologa i stosując domowe metody wspomagające. Istotną rolę odgrywa właściwe dbanie o skórę, za pomocą specjalistycznych kosmetyków. Przykładowo dermokosmetyki Psorisel pomagają łagodzić niemiłe objawy związane z łuszczycą skóry głowy.

2. Co może wyzwalać objawy łuszczycy? Jak utrzymać remisję?

Objawy łuszczycy mogą się pojawić na skutek działania różnych czynników. Mogą to być zmiany hormonalne i niektóre leki (np. antydepresanty, beta-blokery, antybiotyki), a także infekcje (np. gardła). Bezpośrednim impulsem poprzedzającym rzut choroby jest stres, niezależnie od jego przyczyny. Zmiany chorobowe występują też w miejscach urazów skóry i poparzeń. Szansę na utrzymanie remisji zwiększa prowadzenie zdrowego trybu życia, eliminowanie czynników ryzyka i codzienne stosowanie odpowiedniej pielęgnacji.

3. Jak rozpoznać łuszczycę głowy?

W chorobie tej obserwuje się wzmożone łuszczenie naskórka, zaś pod łuskami skóra głowy jest zaczerwieniona i swędząca. Zmiany mogą wykraczać poza linię włosów i zajmować część czoła, karku i uszu. Warto, by problem zdiagnozował lekarz, ponieważ łuszczyca głowy może przypominać inne choroby. Leczenie łuszczycy głowy można wspomóc różnymi naturalnymi sposobami, np. stosowaniem szamponów, emulsji i płynów do skóry głowy, opartych na roślinnych ekstraktach i olejach.

---

Bibliografia

1. Naldi L., Epidemiology of psoriasis, 2004
2. Wolska H., Łuszczyca. Przyczyny, objawy, leczenie, 2009
3. Strohal R., Kirby B., Puig L., Psoriasis Expert Panel: Psoriasis beyond the skin: an expert group consensus on the management of psoriatic arthritis and common co-morbidities in patients with moderate-to-severe psoriasis, 2014
4. Reich A., Szepietowski J., Adamski Z., Chodorowska G., Kaszuba A., Krasowska D., Lesiak A., Maj J., Narbutt J., Osmola-Mańkowska A., Owczarczyk-Saczonek A., Owczarek W., Placek W., Rudnicka L., Łuszczyca. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Część I: łuszczyca łagodna, 2018
5. Reich A., Szepietowski J., Adamski Z., Chodorowska G., Kaszuba A., Krasowska D., Lesiak A., Maj J., Narbutt J., Osmola-Mańkowska A., Owczarczyk-Saczonek A., Owczarek W., Placek W., Rudnicka L., Łuszczyca. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Część II: łuszczyca umiarkowana do ciężkiej, 2018